باب:سعادت مند گھرسنّت کے آئنے میں

حلقہ(15) عفّت وعصمت کی خاطر(6۔6)

چوتھا رکن : عدل

 

عدل کے لغوی معنی ہے  :وہ بات جسے دل درست وسیدھا سمجھے، اور کسی چیز کو سیدھا و برابر کرنے کے لیے ’’تعدیل الشئ‘‘ بولا جاتا ہے۔ نیز کم یا کیفیت میں متوسط الحال ہونے کو اعتدال کہتے ہیں اور افراط و تفریط کے بیچ میانہ روی اختیار کرنے کو ’’العدل الامر‘‘ کہا جاتا ہے۔(1) اور عدل، ظلم و جور کی ضد ہے۔ اور اس کے ذریعہ یہ چند امور مقصود ہوتے ہیں: اخلاق میں عدل، مالی لین دین میں عدل، خاندان میں عدل، فیصلہ کرنے میں عدل اور خود اپنی ذات میں عدل۔

 

اخلاق و کردار میں عدل کے متعلق علامہ ابن قیم رحمہ اللہ رقمطراز ہیں : ’’عدل اخلاق و کردار کی میانہ روی اختیار کرنے اور افراط و تفریط کے مابین بیچ کی راہ اپنانے پر ابھارتا ہے، اس طرح وہ ایسے جود و سخاوت کی خُو پر ابھارتا ہے جو اسراف و فضول خرچی اور اور امساک و عدمِ خرچ کی درمیانی راہ ہے، اور ایسی شرم و حیاء کی عادت ڈالتا ہے جو ذلت اور  بے حیائی کی درمیانی راہ ہے، اور ایسی شجاعت و بہادری کا عادی بناتا ہے جو بزدلی اور ناعاقبت اندیشانہ اقدام کی درمیانی راہ ہے، اور بردباری کی ایسی عادت پر ابھارتا ہے جو غصہ اور  اہانت وذلت کی درمیانی راہ ہے۔‘‘ (2)

 

مالی لین دین میں عدل : جیسے ماپ تول اور وزن وغیرہ میں عدل و انصاف سے کام لینا۔ اللہ تعالیٰ نے فرمایا : ﴿وأوفوا الكيل والميزان بالقسط﴾ ترجمہ : ’’اور ماپ تول پوری پوری کرو انصاف کے ساتھ۔‘‘ (3)

 

اور رہا خاندان میں عدل تو وہ اولاد (4) اور بیویوں کے درمیان عدل کرنا ہے۔ اللہ سبحانہ و تعالیٰ نے فرمایا : ﴿فانكحوا ما طاب لكم من النساء مثنى وثلاث ورباع فإن خفتم ألا تعدلوا فواحدة﴾ ترجمہ : ’’پس عورتوں میں سے جو بھی تمھیں اچھی لگیں تم ان سے نکاح کرلو، دو دو، تین تین، چار چار سے، لیکن اگر تمھیں برابری نہ کرسکنے کا خوف ہو تو ایک ہی کافی ہے۔‘‘ (5) اور عمومی طور پر عورتوں کے مابین عدل کرنا۔

 

اور رہا  قضا و فیصلہ میں عدل تو یہ معروف و مشہور ہے اس طرح کہ حاکم و رعایا کے درمیان تفریق نہ کی جائے  نیز قوم کے شریف اور ادنیٰ شخص کے بیچ انصاف میں تفریق نہ برتی جائے۔ اور اس حقیقی انصاف کے بارے میں غور و تدبر کریں جوکسی جانبداری  اور بحث ومباحثہ( حجّت بازی) کا لحاظ نہیں کرتی ۔ سیدہ عائشہ رضی اللہ عنہا سے روایت ہے کہ قریش کو ایک مخزومیہ عورت نے فکرمند کردیا تھا کہ اس خاتوں نے چوری کی تھی، انھوں نے کہا : اس کے بارے میں رسول اللہ صلی اللہ علیہ و سلم سے کون بات کرے گا؟ کہنے لگے : رسول اللہ صلی اللہ علیہ و سلم کے پیارے سیدنا اسامہ رضی اللہ عنہ ہی اس کی جرأت کر سکتے ہیں؟ بہرحال حضرت اسامہ رضی اللہ عنہ نے آپ صلی اللہ علیہ و سلم سے گفتگو کی تو رسول اللہ صلی اللہ علیہ و سلم نے فرمایا : ’’کیا تم اللہ کے حدود میں سے ایک حد کے بارے میں سفارش کررہے ہو؟‘‘ پھر آپ صلی اللہ علیہ و سلم کھڑے ہوئے، خطبہ دیا اور فرمایا :  ’’اے لوگو! تم سے پہلے لوگوں کو اسی چیز نے تباہ کرڈالا کہ جب ان کا کوئی معزز آدمی چوری کرتا تو اسے چھوڑ دیتے اور جب ان میں سے کوئی کمزور آدمی چوری کرتا تو اس پر حد نافذ کرتے۔ اللہ کی قسم! اگر فاطمہ(رضی اللہ عنہا) بنت محمد (ﷺ) بھی چوری کرتی تو میں اس کا ہاتھ کاٹ دیتا۔‘‘ (6)

 

اور رہا نفس کے ساتھ عدل تو یہ وہ انصاف ہے جو اپنی طرف سے دوسرے کے لیے ہو۔ اللہ تعالیٰ کا ارشاد ہے : ﴿يا أيها الذين آمنوا كونوا قوامين بالقسط شهداء لله ولو على أنفسكم أو الوالدين والأقربين﴾ ترجمہ : ’’اے ایمان والو! عدل و انصاف پر مضبوطی سے جم جانے والے اور خوشنودیٔ مولا کے لیے سچی گواہی دینے والے بن جاؤ، گو وہ خود تمھارے اپنے خلاف ہو یا اپنے ماں باپ کے یا رشتہ دار عزیزوں کے خلاف ہو۔‘‘ (7)

 

درحقیقت ان تمام امور کا مرجع حسن اخلاق  ہے۔ اور جب انسان اپنے آپ کو تمام امور میں عدل و انصاف اور میانہ روی اختیار کرنے کا عادی بنائے گا تو حسن اخلاق کے بلند مقام پر پہنچنے میں اسے کامیابی میسر ہوگی۔

 

صفتِ عدل اپنانے کے لیے معاون چیزیں :

 

اوَّل : اللہ تعالیٰ کا تقویٰ اختیار کرنا اور حساب و کتاب کے دن اور میدانِ محشر کی یاد کرنا کہ اس دن کوئی پوشیدہ چیز مخفی نہیں رہے گی۔

 

دوم : تمام امور میں بردباری اختیار کرنا یعنی ہر کام سوچ سمجھ کر کرنا اور جلد بازی سے پرہیز کرنا۔ اس لیے کہ بردباری کی وجہ سے آدمی پیش آمدہ مسائل میں غور و فکر کرتا ہے اور حکمت کے ساتھ اسے انجام دیتا ہے، اس طرح  اسے امور کی حقیقت کی جانکاری ہوتی ہے، مثلاً خرچ کرنا اور کشادگی سے کام لینا فضول خرچی ہے یا سخاوت ہے۔ اور غیظ و غضب، بردباری ہے یا اہانت و نرم خوئی ہے۔ اور اقدام کرنا بہادری ہے یا ناعاقبت اندیشانہ اقدام  ہے وغیرہ۔ یہی وجہ کہ اللہ کے نبی صلی اللہ علیہ و سلم نے فرمایا : ’’بردباری اور سوچ سمجھ کر کام کرنا اللہ کی جانب سے ہے، اور جلدبازی شیطان کی طرف سے ہے۔‘‘ (8)

 

حواشی :

 

________________________________________

 

(1)  دیکھیے : لسان العرب 11/430-433 ، مختار الصحاح 1/176 ، التعاريف 1/183 ، التعريفات 1/192 .

 

(2)  مدارج السالكين 3/74 .

 

(3)  سورة الأنعام آية 152 .

 

(4)  عنقریب ہی اس کے متعلق گفتگو دوسری فصل میں ’’الخلق مع الأولاد‘‘ کے تحت آرہی ہے .

 

(5)  سورة النساء آية 3 .

 

(6)  أخرجه مسلم ك الحدود باب قطع السارق الشريف وغيره ح 688-3/1315 .

 

(7)  سورة النساء آية 135 .

 

 (8)سنن ترمذی، باب الأناة من الله ح 2012 -4/367 اورترمذی نے اس حدیث کو غریب کہا ہے ، والسنن الكبرى للبیھقي، باب التثبت في الحكم ح 20057-10/104 ، والطبراني في الكبير ح 5702-6/1226/122

 

 

 

التعليقات  

#1002 dokter online medicijnen bestellenWilliamScoub 2025-07-17 05:04
netherlands online pharmacy medicaties or online apotheker
http://eu-clearance.satfrance.com/?a[]=cialis+tablets online apotheek gratis verzending
snel medicijnen bestellen: http://yousticker.com/ru/domainfeed?all=true&url=http://zorgpakket.com/ pharmacy nederlands and apteka nl: https://sportavesti.ru/forums/users/bbobiki96-2/ medicijnen bestellen apotheek
اقتباس
#1001 medicijnen kopen onlineMichaelved 2025-07-17 03:50
http://snabbapoteket.com/# billig tandkräm
اقتباس
#1000 flytande paracetamol barnScottstate 2025-07-17 03:37
mijn medicijnkosten MedicijnPunt: https://zorgpakket.com/# internetapotheek
اقتباس
#999 apotheek zonder receptAltonBoumn 2025-07-17 02:46
apotheke nl: Medicijn Punt - verzorgingsproducten apotheek
اقتباس
#998 isposer apotekKennethFuh 2025-07-17 02:19
apotek ГҐpent 17 mai: Trygg Med - varmebelte apotek
اقتباس
#997 internetapotheekWilliambiowl 2025-07-17 02:15
http://tryggmed.com/# apotek munnbind
اقتباس
#996 medicijnlijst apotheekMichaelved 2025-07-16 22:21
https://tryggmed.shop/# sjampo apotek
اقتباس
#995 ashwagandha gravidScottstate 2025-07-16 21:17
recept online online apotheek 24: https://zorgpakket.com/# medicijnen zonder recept kopen
اقتباس
#994 apotheker onlineAltonBoumn 2025-07-16 20:42
apotek i danmark: retinol apotek - rustest apotek
اقتباس
#993 sittepute haleben apotekKennethFuh 2025-07-16 20:38
apotek-: TryggMed - kompresjon arm apotek
اقتباس
#992 medicatie bestellen onlineMichaelved 2025-07-16 16:50
https://zorgpakket.com/# internet apotheek
اقتباس
#991 internetapotheek spanjeWilliambiowl 2025-07-16 15:39
https://tryggmed.com/# apotek en
اقتباس
#990 ricinusolje apotekKennethFuh 2025-07-16 14:53
omeprazol apotek: apotek sГ¶mntabletter - apotek se mina recept
اقتباس
#989 olika apotek på nätetScottstate 2025-07-16 14:52
borvann apotek bivoks apotek: https://tryggmed.shop/# shampoo mot flass apotek
اقتباس
#988 apotheek webshopAltonBoumn 2025-07-16 14:29
bindemedel på apotek: SnabbApoteket - köpa nässpray
اقتباس
#987 farmacia online chisinauDannyTar 2025-07-16 12:03
https://clinicagaleno.shop/# farmacia senante online
اقتباس
#986 zolpidem comprar sin recetaFrankSlase 2025-07-16 09:58
antibiotique infection urinaire sans ordonnance pharmacie: pharmacie verrue sans ordonnance - tadalafil mylan 10 mg prix en pharmacie
اقتباس
#985 liraglutide prezzoRickyomica 2025-07-16 07:05
dГ©contractant musculaire sans ordonnance en pharmacie PharmaDirecte: https://pharmadirecte.com/# viagra homme prix en pharmacie sans ordonnance
اقتباس
#984 zindaclin gel compra onlineJustingilia 2025-07-16 06:41
http://clinicagaleno.com/# se puede comprar amoxicilina sin receta medica
اقتباس
#983 donde comprar viagra generico sin recetaDannyTar 2025-07-16 06:23
https://clinicagaleno.shop/# se pueden comprar anticonceptivos sin receta
اقتباس
#982 puedo comprar primperan sin recetaDonaldSuids 2025-07-16 06:09
se puede comprar fluomizin sin receta farmacia online alemania or se puede comprar ozempic sin receta en mexico
https://www.google.hu/url?q=https://clinicagaleno.com cialis online farmacia
termometro farmacia online: https://maps.google.com.sb/url?q=https://clinicagaleno.com farmacia las torres,farmacia en san fernando, parafarmacia y homeopatГ­a, farmacia online and universitГ  farmacia online: https://focuscouples.org/user/ukrriueleq/?um_action=edit se puede comprar viagra sin receta en farmacias fisicas
اقتباس
#981 farmacia catalogo onlineFrankSlase 2025-07-16 03:38
mГ©dicament otite sans ordonnance: PharmaDirecte - ketoderme sans ordonnance
اقتباس
#980 vertiserc prezzoJamesevamp 2025-07-16 03:18
farmacia palermo shop online farmacia via filippo di giovanni or farmacia online spedizione veloce
http://images.google.com.gi/url?q=http://ordinasalute.com coefferalgan senza ricetta
cytopoint prezzo: https://www.google.com.gi/url?q=https://ordinasalute.com puntura pappataci and pasaden principio attivo: http://www.donggoudi.com/home.php?mod=space&uid=3314119 zitromax 200 mg/5 ml bambini
اقتباس
#979 antihistaminique sans ordonnance pharmacieRafaelMum 2025-07-16 01:54
gum soft picks medicament cystite sans ordonnance or somnifГЁre sans ordonnance pharmacie
http://andreasgraef.de/url?q=https://pharmadirecte.com:: roger cavailles savon
conjonctivite bactГ©rienne traitement sans ordonnance: https://images.google.com.ai/url?sa=t&url=https://pharmadirecte.com cortanmycГ©tine sans ordonnance and tadalafil gГ©nГ©rique prix: https://boyerstore.com/user/hbohyodzjq/?um_action=edit peut on aller dans n'importe quelle pharmacie avec une ordonnance
اقتباس
#978 curso técnico de farmacia gratuito onlineDannyTar 2025-07-16 00:32
http://pharmadirecte.com/# médicament hypertension sans ordonnance
اقتباس
#977 riopan compresse masticabili 800 mg prezzoRickyomica 2025-07-16 00:28
traitement gale pharmacie sans ordonnance est ce qu'un osteopathe peut faire une ordonnance: https://pharmadirecte.com/# medrol 16 mg sans ordonnance
اقتباس
#976 farmacia online san marinoHectorcoock 2025-07-15 22:38
tauxib 60 prezzo farmacia a domicilio vicino a me or progeffik ovuli
http://flthk.com/en/productshow.asp?id=22&mnid=49487&mc=FLT-V1/V2&url=https://ordinasalute.com zhekort spray nasale prezzo
rosumibe 5/10: https://www.google.com.pg/url?sa=t&url=https://ordinasalute.com tachifene 500 and farmacia online affidabile: http://yangtaochun.cn/profile/rhoeszxqcw/ omeprazolo costo
اقتباس
#975 donde puedo comprar diazepam sin receta mГ©dicaFrankSlase 2025-07-15 21:13
faut-il une ordonnance pour rhumatologue: crГЁme anesthГ©siante pharmacie sans ordonnance - mГ©dicament sans ordonnance infection urinaire
اقتباس
#974 puedo comprar aciclovir sin receta en españaDannyTar 2025-07-15 18:35
https://ordinasalute.com/# cosopt collirio prezzo
اقتباس
#973 riopan compresseRickyomica 2025-07-15 17:45
dott max farmacia online gramplus supposte bambini raffreddore: https://ordinasalute.shop/# celecoxib 200 mg prezzo
اقتباس
#972 farmacia centrale arcoreJustingilia 2025-07-15 15:54
https://ordinasalute.com/# prezzo deltacortene 25 mg
اقتباس
#971 comprar ketamina sin recetaDonaldSuids 2025-07-15 15:42
farmacia online opinion farmacia familia online or orlistat teva 120 mg comprar farmacia online
http://fewiki.jp/link.php?http://clinicagaleno.com comprar positon sin receta
donde comprar antibiotico sin receta: https://www.google.com.sa/url?q=https://clinicagaleno.com farmacia viata online and comprar diazepam 5 mg sin receta: https://www.vikymoore.com/user/wiwbkdtgwo/ yurelax se puede comprar sin receta
اقتباس
#970 se puede comprar acetilcisteГ­na sin recetaFrankSlase 2025-07-15 14:34
comprar amoxicilina sin receta: el espidifen se puede comprar sin receta - se puede comprar vacuna gripe sin receta
اقتباس
#969 dibase 10.000 prezzoJamesevamp 2025-07-15 12:27
effiprev prezzo alovex in gravidanza or sonirem 10 gocce
https://maps.google.cv/url?q=https://ordinasalute.com gibiter 160
ditropan prezzo: https://clients1.google.ps/url?q=https://ordinasalute.com minias principio attivo and gliatilin 600 prezzo: http://nosugar.co.uk/profile.php?uid=195491 lyrica compresse 25 mg prezzo
اقتباس
#968 farmacia cursos onlineDannyTar 2025-07-15 12:16
https://ordinasalute.com/# pentacol 800
اقتباس
#967 collyre sans ordonnanceRafaelMum 2025-07-15 10:48
trГ©tinoГЇne crГЁme pharmacie sans ordonnance arnica montana 7ch posologie adulte or traitement acnГ© sans ordonnance pharmacie
https://maps.google.com.lb/url?q=https://pharmadirecte.com cialis gГ©nГ©rique prix
quel antibiotique pour soigner un abcГЁs dentaire sans ordonnance: http://mobile-bbs3.com/bbs/kusyon_b.php?http://pharmadirecte.com vermifuge chevaux pas chers pharmacie franГ§aise sans ordonnance and lacteol 340 prix 30 gГ©lules: https://sierraseo.com/user/svluufvbud/?um_action=edit collyre avec ou sans ordonnance
اقتباس
#966 lucen 20 prezzoRickyomica 2025-07-15 10:28
acheter tadalafil 5mg en ligne avec ordonnance achat viagra en pharmacie sans ordonnance: https://pharmadirecte.com/# caudalie eau de rose
اقتباس
#965 mysimba farmacia onlineFrankSlase 2025-07-15 07:22
lotion micellaire: PharmaDirecte - remboursement mГ©dicament sans ordonnance
اقتباس
#964 farmainstant.com tu farmacia online al instante saltDannyTar 2025-07-15 05:38
https://clinicagaleno.shop/# tienda online farmacia
اقتباس
#963 amoxina bambiniRickyomica 2025-07-15 03:30
ugurol compresse OrdinaSalute: https://ordinasalute.shop/# fucicort crema generico prezzo
اقتباس
#962 tobral cremaJustingilia 2025-07-15 02:17
https://pharmadirecte.shop/# vitamine en pharmacie sans ordonnance
اقتباس
#961 donde comprar clotrimazol sin recetaFrankSlase 2025-07-15 01:33
traitement pour infection urinaire sans ordonnance: roaccutane sans ordonnance en pharmacie - collyre pharmacie sans ordonnance
اقتباس
#960 cursos online auxiliar de farmacia gratisDannyTar 2025-07-15 00:25
https://pharmadirecte.com/# peut on acheter une attelle en pharmacie sans ordonnance
اقتباس
#959 pharmacie en ligne sans ordonnanceNormanber 2025-07-14 22:24
voltaren intramuscolo: OrdinaSalute - mascherine ffp2 bambini farmacia online
اقتباس
#958 bentelan 1 5 mg fiale prezzoRickyomica 2025-07-14 21:48
la serotonina se puede comprar sin receta farmacia online test anticuerpos: http://clinicagaleno.com/# alocare farmacia online
اقتباس
#957 compra en farmacia onlineFrankSlase 2025-07-14 20:25
mi farmacia online opiniones: comprar farmacia calabria online - acetilcisteina se puede comprar sin receta
اقتباس
#956 comprar eutirox sin recetaDannyTar 2025-07-14 19:19
http://pharmadirecte.com/# pilule pour bander en pharmacie sans ordonnance
اقتباس
#955 procoralan 5 mg prezzoJustingilia 2025-07-14 16:24
http://ordinasalute.com/# hederix plan
اقتباس
#954 tadalafil mylan 20 mg prezzoRickyomica 2025-07-14 16:04
farmacia fontana gorgonzola OrdinaSalute: https://ordinasalute.shop/# mycostatin acquisto online
اقتباس
#953 location bГ©quille pharmacie sans ordonnanceNormanber 2025-07-14 15:22
tadalafil arrow sans ordonnance: PharmaDirecte - pharmacie en ligne sans ordonnance viagra
اقتباس
#952 farmacia trГ©bol onlineFrankSlase 2025-07-14 15:18
ecoval scalp fluid: test hiv farmacia online - forxiga 10 mg prezzo
اقتباس
#951 online pharmacy without a prescriptionJessesmold 2025-07-14 13:54
http://meximedsexpress.com/# MexiMeds Express
اقتباس
#950 ambien pharmacyChaseRon 2025-07-14 10:11
reputable mexican pharmacies online best online pharmacies in mexico: https://meximedsexpress.com/# MexiMeds Express
اقتباس
#949 buying from online mexican pharmacyThomasnok 2025-07-14 09:46
mexican rx online buying from online mexican pharmacy or buying prescription drugs in mexico
https://images.google.ci/url?sa=t&url=https://meximedsexpress.com п»їbest mexican online pharmacies
mexican border pharmacies shipping to usa: https://images.google.si/url?q=https://meximedsexpress.com best online pharmacies in mexico and buying prescription drugs in mexico: https://sierraseo.com/user/ivrkjogjye/?um_action=edit mexico pharmacies prescription drugs
اقتباس
#948 ArtaneJameshailk 2025-07-14 09:35
mexico drug stores pharmacies: mexico pharmacies prescription drugs - MexiMeds Express
اقتباس
#947 clindamycin target pharmacyJessesmold 2025-07-14 08:54
https://medismartpharmacy.shop/# provigil pharmacy prices
اقتباس
#946 cheapest online pharmacy indiaRichardPhync 2025-07-14 06:45
reputable indian pharmacies indian pharmacy paypal or reputable indian online pharmacy
https://images.google.sc/url?q=https://indomedsusa.com indian pharmacy online
pharmacy website india: http://teploenergodar.ru/redirect.php?url=https://indomedsusa.com indian pharmacy online and best india pharmacy: https://pramias.com/profile/jckqpqcxjm/ top online pharmacy india
اقتباس
#945 publix pharmacy free lisinoprilChaseRon 2025-07-14 04:20
mouse pharmacy viagra MediSmart Pharmacy: https://medismartpharmacy.com/# platinum rx pharmacy
اقتباس
#944 erectile dysfunctionJameshailk 2025-07-14 03:53
your pharmacy host buy viagra: MediSmart Pharmacy - target pharmacy meloxicam
اقتباس
#943 GlucophageAlvinirrab 2025-07-14 03:28
revia online pharmacy india pharmacy finasteride or erectile dysfunction pills
https://cse.google.to/url?q=https://medismartpharmacy.com revia online pharmacy
online pharmacy viagra australia: https://www.google.com.py/url?q=https://medismartpharmacy.com what's the best online pharmacy and how much does viagra cost at pharmacy: http://www.deolmaraiz.ca/user/hlfmmpoppy/?um_action=edit zoloft online pharmacy
اقتباس
#942 rite aid pharmacy hoursRobertSug 2025-07-14 02:09
https://indomedsusa.shop/# IndoMeds USA
اقتباس
#941 online overseas pharmacyChaseRon 2025-07-13 22:45
MexiMeds Express buying from online mexican pharmacy: https://meximedsexpress.com/# best online pharmacies in mexico
اقتباس
#940 cipro pharmacyJessesmold 2025-07-13 22:44
http://medismartpharmacy.com/# Cephalexin
اقتباس
#939 pharmaceutical onlineJameshailk 2025-07-13 22:30
MexiMeds Express: MexiMeds Express - medication from mexico pharmacy
اقتباس
#938 reputable mexican pharmacies onlineThomasnok 2025-07-13 21:49
mexican mail order pharmacies buying prescription drugs in mexico or medication from mexico pharmacy
https://www.google.co.za/url?q=http://meximedsexpress.com mexican border pharmacies shipping to usa
medication from mexico pharmacy: http://data.oekakibbs.com/search/search.php?id=**%A4%EB%A4%AD%A4%EB%A4%AD%A4%EB%A4%AD*geinou*40800*40715*png*21*265*353*%A4%A6%A4%AD*2006/09/03*meximedsexpress.com***0*0&wcolor=000060080000020&wword=%A5%D1%A5%BD%A5%B3%A5%F3 pharmacies in mexico that ship to usa and best online pharmacies in mexico: https://dongzong.my/forum/home.php?mod=space&uid=35062 best online pharmacies in mexico
اقتباس
#937 india pharmacyRichardPhync 2025-07-13 18:53
online shopping pharmacy india indian pharmacy or india pharmacy
http://www.gavgav.info/catalog/redir.php?go=http://indomedsusa.com/ buy medicines online in india
buy prescription drugs from india: http://bbs.dedecms.com/goto.php?url=https://indomedsusa.com online pharmacy india and Online medicine order: http://retirementlifeforme.com/user/xmjqpmqvux/ mail order pharmacy india
اقتباس
#936 pharmacy coumadin clinicJessesmold 2025-07-13 17:32
https://medismartpharmacy.shop/# cefixime online pharmacy
اقتباس

أضف تعليق

كود امني
تحديث